PN-N-18002 Metoda oceny ryzyka zawodowego
Ocena ryzyka zawodowego PN-N-18002 to dokładne i precyzyjne obserwowanie ( różne od potocznego z właściwą sobie analizą ) przebiegu procesów pracy oraz stanowiskom, obszarowi oraz warunkom odbywania się procesów pracy. W następstwie określenie i utrwalenie, jakie czynniki (np. narzędzia, urządzenia, substancje chemiczne, hałas lub inne czynniki środowiska pracy) mogą mieć lub mają negatywny wpływ na stan bezpieczeństwa i zdrowia pracownika biorącego udział w konkretnym procesie pracy, czy zatrudnionego na wskazanym w dokumencie stanowisku. Następnym elementem oceny ryzyka zawodowego PN-N-18992 jest szacunkowe określenie i potwierdzenie, czy występujące ryzyko zawodowe procesu pracy czy ocenianego stanowiska pracy jest związane z ustalonymi negatywnymi czynnikami oraz czy w związku z zagrożeniami i ryzykiem jest dopuszczalne lub niedopuszczalne.
Generalnie przyjmuje się, w dokumentacji oceny ryzyka zawodowego że samo ryzyko jest dopuszczalne wtedy, gdy pracodawca zastosuje wystarczające środki chroniące pracownika przed oddziaływaniem czynników negatywnych, niebezpiecznych i niekorzystnych. W sytuacji przeciwnej ryzyko zawodowe będzie niedopuszczalne i w takim przypadku należy wdrożyć zastosowanie dodatkowych, skutecznych środków ochrony zwiększających bezpieczeństwo pracownika.
PN-N-18002 ocena ryzyka zawodowego – umocowanie w Polskich Normach.
Ocena ryzyka zawodowego metodą PN-N-18002 to jeden z popularniejszych sposobów analizy i szacowania ryzyka zawodowego. Ocena ryzyka zawodowego PN-N-18802 jest przeprowadzana w oparciu o wspomnianą wyżej serię Polskich Norm o numeracji 18000. Chodzi o polskie normy:
- PN-N-18001:2004 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wymagania,
- PN-N-18002:2000 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego,
- PN-N-18004:2001 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wytyczne,
Uzupełniające zastosowanie ma norma PN-EN-1050:1999 Maszyny. Bezpieczeństwo. Zasady oceny ryzyka.
Przy ocenie ryzyka zawodowego związanego z oddziaływaniem czynników mierzalnych, tzn. takich których wielkość oddziaływania można odnieść do określonych w normach lub przepisach wartości, można zastosować trójstopniową ocenę ryzyka zawodowego lub pięciostopniową skalę oceny ryzyka zawodowego.
W ocenie ryzyka zawodowego PN-18002 został podany algorytm na określenie ryzyka zawodowego w trójstopniowej skali ryzyka, dotyczy on NDN oraz NDS i NDSCh czynników szkodliwych. Jeżeli w zakładzie pracy zmierzono NDS-y i NDN-y, powinno się stosować właśnie tę metodę.
W tej procedurze proces oceny ryzyka poddaje się iteracji, czyli krokowemu, przybliżającemu powtarzaniu badania. Zagrożenie ustalone w wyniku badania powinno być usunięte bądź ograniczone poprzez dobór odpowiednich środków ochrony.
Sposób przeprowadzenia Oceny ryzyka zawodowego PN-N-18002
W metodzie oceny ryzyka zawodowego PN-N-18802 korzysta się z dwóch parametrów ryzyka: ciężkości następstw (skutków) występujących na stanowisku pracy zagrożeń oraz prawdopodobieństwa z jakim następstwa te (urazy, choroby) mogą wystąpić. Szacowanie zarówno ciężkości następstw jak i ciężkości ich wystąpienia określa na trzech poziomach: małym, średnim i dużym dla każdego występującego zagrożenia, zgodnie z wyżej przedstawioną (w ULOTCE “Ocena ryzyka zawodowego w małych przedsiębiorstwach) tabelą. Zgodnie z tą tabelą następuje (po oszacowaniu parametrów ryzyka) określenie poziomu ryzyka – w skali trójstopniowej, jako małego, średniego i dużego, tj. wg schematu podanego w poniższej tabelce:
Określenie poziomu ryzyka jest również możliwe w skali pięciostopniowej, jak w poniższej tabelce:
Norma PN-N-18002 wprost zaleca podejmowanie niezbędnych działań zapobiegawczych w zależności od poziomu określonego ryzyka, które przedstawia (w przypadku skali trójstopniowej) następująca tabela:
PRZYKŁAD WARTOŚCIOWANIA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO PN-N18002
Stanowisko pracy: kierowca samochodu dostawczego, dla zagrożenia wypadkiem komunikacyjnym:
ciężkość następstw DUŻA (ewentualność ciężkich dolegliwości, a nawet śmierci)
prawdopodobieństwo MAŁE (firma nie odnotowała wypadków komunikacyjnych przez ponad 20 lat, obsługuje głównie . sklepy osiedlowe w mieście do 20 tys. mieszk.)
Oznacza to ryzyko zawodowe na poziomie ŚREDNIM, czyli dopuszczalne lecz wymagające planowania i realizacji działań ukierunkowanych na jego zmniejszenie.